Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve oksijen taşıyan bir proteindir. Solunum organlarından dokulara oksijen taşıma, dokulardan solunum organlarına ise karbondioksit taşıma görevi üstlenir. Bu sayede, alyuvarlar havadaki oksijeni alır ve vücutta biriken karbondioksiti dışarı atar. Dokuların işlevlerini yerine getirebilmesi ve vücudun yaşamını sürdürebilmesi için kandaki en önemli maddelerden biridir. Eritrositlerin (kırmızı kan hücreleri) içinde bulunur ve alyuvarların en önemli bileşenidir. Hemoglobinin rengi kırmızıdır ve molekül ağırlığı yüksektir. Nefes alma sırasında, akciğere giren havadaki oksijen, hemoglobin tarafından bağlanır. Bu oksijen dokulara ulaştırılır ve görev bununla sınırlı kalmaz; oksijen bıraktığı dokulardan karbondioksiti alarak geri döner. Bu nedenle, atardamarla gelen kan parlak kırmızı, toplardamarlardaki kan ise koyu kırmızıdır.

Karbondioksit yüklü kan, kılcal damarlardan toplardamarlara, oradan da kalbin sağ kulakçığına ve sağ karıncığına taşınır. Taşınan kan, kalp sayesinde akciğerlere ulaşır ve akciğerlerde karbondioksit serbest kalır. Son olarak, nefes verme esnasında karbondioksit vücuttan atılır. Hemoglobinin seviyesi yaş, cinsiyet ve diğer faktörlere bağlı olarak ufak değişiklikler gösterebilir. Ancak, belirli bir seviyenin altında bulunması anemi, belirli bir seviyenin üzerinde bulunması ise polisitemi olarak adlandırılır.

Hemoglobin miktarı, 100 mililitre kanda erkeklerde ortalama 15 gram, kadınlarda ise 13 gramdır. Yeni doğmuş bebeklerde ise bu miktar yaklaşık 20 gramdır.

Hemoglobin (HGB) yüksekliği, kanda yüksek miktarda hemoglobin bulunmasını ifade eder.

Vücut susuz kaldığında, kanın sıvı kısmında azalma olur. Bu durum, vücudun hemoglobin üretimini artırmasına neden olabilir. Eksilen su yerine konulduğunda hemoglobin değeri normal seviyesine döner.

Sigara kullanımı da hemoglobin yüksekliğine sebep olabilir. Sigara içildiğinde vücuda giren oksijen miktarı azalır, bu da vücudun daha fazla hemoglobin üretmesine neden olur.

Akciğer ve kalp rahatsızlıkları da hemoglobin seviyesinin artmasına neden olabilir. Kemik iliği rahatsızlıkları da bu duruma yol açabilir çünkü hemoglobin kemik iliğinde üretilir ve ilikte görülen herhangi bir sorun, kandaki seviyesinin yükselmesine neden olabilir.

Karaciğer kanseri ve böbrek kanseri de kanda hemoglobin seviyesinin yükselmesine neden olabilir.

Sonuç olarak, kanda yüksek hemoglobin seviyeleri kanın koyulaşmasına ve pıhtı atmasına neden olabilir. Ancak bu yüksekliğin doğrudan bir tedavisi yoktur. Altta yatan hastalığı bulup tedavi etmek gereklidir.

Hemoglobin (HGB) düşüklüğü, birçok hastalığın belirtisi olarak görülebilir. Hemoglobinin görevi hayati öneme sahiptir ve organlara oksijen taşır. Hemoglobin eksikliği, organlara ve akciğerlere giden oksijen miktarının azalmasına neden olur. Eğer cildinizde solukluk varsa ve kalp atışlarınız hızlıysa, anemiden şüphelenilebilir. En yakın sağlık kuruluşuna giderek tedaviye başlanmalıdır. Hemoglobin seviyesindeki her düşüş anlamlı değildir; hamilelerde ve adet gören kadınlarda bu oran düşük olabilir.

Eğer vücut yeterince kırmızı kan hücresi üretemiyorsa, üretilen kan hücresinden daha hızlı bir yıkım gerçekleşiyorsa veya kişi kan kaybı yaşamışsa hemoglobin düşüklüğü görülebilir.

Folik asit eksikliği, demir eksikliği, B12 vitamini eksikliği, aplastik anemi (kemik iliğinden kaynaklı), lösemi, kanser, siroz, kurşun zehirlenmesi, virüs karşıtı ilaçlar ve kemoterapi ilaçları kullanımı hemoglobin düşüklüğüne neden olabilir.

Vücudun alyuvar üretmesinden daha hızlı bir şekilde alyuvar yıkımına sebep olan hastalık grupları da hemoglobin düşüklüğüne neden olur. Bunlar, dalak büyümesi, porfiri, damar iltihabı, talasemi ve orak hücre anemisidir.

Sürekli kan kaybı da aynı tabloya neden olabilir. Bunlar travma veya ameliyat, iç kanama, sık sık kan bağışı, ağır adet kanaması, sık burun kanaması olarak belirtilebilir.

Hemoglobin düşüklüğü hafif seviyedeyse, belirgin şikayetler olmayabilir. Ancak, düşüklük orta derecede ise hastalar baş dönmesi, sürekli halsizlik, konsantrasyon bozukluğu ve dikkat dağınıklığı gibi belirtilerle gelebilir.

Aşırı düşük hemoglobin miktarı, hayati organlara oksijen transferinin zorlaşmasına neden olabilir, bu durumda nefes darlığı ve nabız artışı görülebilir. Bu durum kalbin hızlı atmasına sebep olur ve kalpte ağrı veya çarpıntı gibi şikayetler ortaya çıkabilir.

Diş etleri ve tırnaklarda solgun renk, çarpıntı, terleme, kollarda ve bacaklarda şişlik, mide yanması, kusma, deride morluklar ve kanlı dışkı belirtileri gözle görülür şikayetlerdir.

Tipik bir kan testi, hemoglobininizin düşük olup olmadığını kolayca gösterir. Kansızlığın (anemi) altında yatan hastalık, hastanın hastalık öyküsü, fiziki muayene ve fiziksel şikayetler sonucunda, ayrıntılı kan testi ile belirlenir. Doktorlar genelde vitamin ve demir takviyesiyle bu sorunu ortadan kaldırmaya çalışırlar. Ancak bu tam anlamıyla bir tedavi yöntemi değildir; çünkü hemoglobin düşüklüğüne sebep olan hastalık tedavi edilmezse durum tekrarlayabilir.

Yüksek demir içerikli sağlıklı bir diyet, altta yatan çok önemli bir sebep yok ise önerilir. Yüksek demir içeren gıdalar arasında yeşil yapraklı sebzeler, kuru kayısı, istiridye, karides, fasulye, bezelye, mısır gevreği ve kuru üzüm bulunmaktadır. Diyet ve vitamin desteği, hemoglobinin hemen yükselmesine neden olmaz; birkaç ay beklemek gerekebilir.

Nefes darlığı, çabuk yorulma, teninizde solukluk ve çarpıntı gibi şikayetleriniz var ise, zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.